ANKARA (üçüncüsayfahaber) - Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı, T. C. İklim Değişikliği Başmüzakerecisi Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, israf gerçeğini bir kere daha gözler önüne sererken "Dünyaları çöpe atmayalım" çağrısında bulundu.

Sosyal medyadan açıklamalarda bulunan Bakan Yardımcısı, Prof. Dr. Birpınar, şunları söyledi:

HER 9 KİŞİDEN BİRİ AÇ

"Dünyada her yıl 4-5 milyar ton gıda üretiliyor.

BM verilerine göre günümüzde 815 milyondan fazla kişi açlıkla boğuşuyor. 2050 yılında da bu sayıya 2 milyar insanın daha katılması bekleniyor.

Üstelik pandemi ve iklim değişikliği gibi küresel sorunların bu sayıyı artırma endişesi hala güncelliğini koruyor.

3 MİLYAR KİŞİ SAĞLIKSIZ BESLENİYOR

Yaklaşık 3 milyar kişinin de sağlıklı beslenmediği diğer bir gerçek. Ancak sorun gıda yokluğundan değil, başlıca nedenlerden biri israf edilen 1/3'lük kısım.

Üstelik heba edilen gıda açlıkla boğuşan 815 milyon kişiyi 4 kat doyurabilecek bir miktar.

Yaşanan israfın bir kısmı üretim ve dağıtım aşamasında, bir kısmı da satış ve tüketim aşamasında gerçekleşiyor.

ÜLKELERDE GIDA KAYBI

BM Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre düşük gelirli ülkelerde de yüksek gelirli ülkeler kadar gıda kaybı yaşıyor. Sırasıyla değerler 630 ve 670 milyon ton. Ancak kaybın hangi aşamada gerçekleştiği noktasında büyük farklılıklar var.

Düşük gelirli ülkelerde yaşanan kaybın; %83'ü üretim-depolama-nakliye-işleme gibi erken safhalarda olurken; sadece %5'i tüketim safhasında heba oluyor.

Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) verilerine göre Yüksek Gelirli Kuzey Amerika ve Okyanusya Ülkelerinde gıda kaybının; %61'i tüketiciler tarafından çöpe terk edilirken,

Sağı işaret etmek%32'si de üretim-depolama-nakliye-işleme gibi erken safhalarda gerçekleşiyor.

Kayıplar düşük gelirli ülkelerde genelde teknolojik yetersizlikten kaynaklanırken; bu durum gelişmiş ülkelerde aşırı ve bilinçsiz tüketim oluyor.

Yapılan bu gıda israfının sosyal etkilerinin yanında ekonomik etkileri de var.

Her yıl heba olan 1,3 milyar ton gıdanın küresel ekonomiye doğrudan etkisi 1 trilyon doları geçiyor.

Sosyal (900 M$) ve çevresel etkiler (700 M$) de hesaba katıldığında bu değer 2,6 trilyon doları aşıyor.

4 kişilik ortalama bir Amerikan ailesi yıllık 1.500 değerinde gıda kaybına imza atıyor. Birmingham Üniversitesince yapılan bir araştırmaya göre her 1,35 Milyar nüfuslu Hindistan'da soğuk zincir eksikliği dolayısıyla 5,6 Milyar $ değerinde sebze ve meyve israf oluyor. Ve ortak kaygımız çevre..

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneline (IPCC) göre israf edilen gıda bir ülke olsa küresel sera gazı emisyonlarının %8-10'undan sorumlu olurdu. Çin ve ABD'den sonra en çok salım yapan 3. ülke Bu değer aynı zamanda ülkemizin en az 8 katı demek.. Arazi kullanımı, su kaybı, atık yönetimi de yine öne çıkan önemli çevresel etkiler...

Her yıl israf edilen gıdayı üretmek için ihtiyaç duyulan tarım alanının büyüklüğü ise 9,6 km2.

Bu değer Çin'in yüzölçümüne eşdeğer. Ülkemizin ise 12 katından daha fazla bir alan demek.

Aynı şekilde, yıllık israf edilen gıdayı üretmek için ihtiyaç duyulan su miktarı da 250 km3.

DSİ verilerine göre ülkemizin yıllık su kullanımı (içme-sulama-sanayi) 57 km3.

Küresel gıda israfı dolayısı ile yaşanan su kaybı ülkemizin 4,5 yıllık su ihtiyacına denk geliyor.

TÜRKİYE'DE DE DURUM FARKSIZ

Ülkemizde de durum çok farklı değil.

Ticaret Bakanlığı 2018 İsraf Raporu bunu teyit ediyor. Rapora göre;

Günlük yaklaşık 6 milyon, üretilen ekmeğin %7'si, yıllık ise 1,5-2 milyar ekmek kullanılmadan çöpe gidiyor.

Üretilen 49 milyon ton meyve-sebzenin en az 1/3'ü üretim veya dağıtım aşamasında kayba uğruyor.

Ülkemizde hizmet veren ortalama herhangi bir işletmede yılda; 4,2 ton gıda, 2.000 litre içecek

heba edilerek çöpe gidiyor. Ülkemizde yılda 19 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Bu da her dakikada bir kamyon dolusu atık manasına geliyor.

Gıda kaybından oluşan maddi zarar 200 Milyar

Sadece 1 yılda oluşan kayıpla Kanal İstanbul, Onlarca Şehir Hastanesi gibi mega projeler ülkemize kazandırılabilir.

DÜNYALARI ÇÖPE ATIYORUZ.

Her dakikada 3 çocuğun açlık dolayısı ile hayatını kaybettiği bir dünyada ne acıdır ki her 3 yemek tabağından biri israf ediliyor.

Değişim için hepimize iş düşüyor. Temel hedefimiz; sıfır atık, sıfır açlık."